Zielone produkty lokalne - szansa na rozwój w zgodzie z naturą
Propozycja dla gmin wiejskich. Jednym z perspektywicznych kierunków rozwoju dla obszarów wiejskich o cennych walorach przyrodniczych i kulturowych jest powstawanie i rozwój produktów lokalnych w oparciu o walory przyrodnicze i wyjątkowe cechy regionu. Dlatego też niezbędne jest wsparcie dla producentów tego typu wyrobów. Innowacyjność przedsięwzięcia “zielony produkt lokalny” polega na utworzeniu regionalnego partnerstwa na rzecz wykreowania i promocji marki dla grupy produktów wytworzonych w regionie, w sposób przyjazny dla środowiska. Produkty te przynoszą korzyść lokalnym społecznościom i dodatkowo podnoszą atrakcyjność regionu. Działania związane z przyjaznymi dla środowiska produktami lokalnymi prowadzimy na terenie Doliny Baryczy, w ramach programu „Zielony Produkt Lokalny” w powiązaniu z programem “Ekorozwój Doliny Baryczy”. W dokumencie “Strategii zrównoważonego rozwoju regionu Doliny Baryczy” rozwój tego typu przyjaznej środowisku drobnej produkcji i usług w powiązaniu z rozwojem “zielonej turystyki” został uznany przez samorządy lokalne za jeden ze strategicznych kierunków rozwoju gospodarczego regionu. Wdrażane obecnie projekty, powstałe we współpracy z samorządami lokalnymi, mają charakter modelowy.
W efekcie zrealizowanego przez nas programu zachowania pierwotnej rasy kury zielononóżki kuropatwianej.(www.kurki.eko.org.pl) powstała grupa producentów jaj zielononóżki, wspólnie prowadząca produkcję i sprzedaż na rynku regionalnym. Fundacja wspiera działania rolników poprzez: szkolenia, pomoc w promocji i samoorganizacji. W ramach pilotażowego projektu “Dolina Baryczy – produkt regionalny” udało się, m.in., przeprowadzić ankietę, która wyłoniła potencjalne produkty lokalne, oraz wesprzeć producentów jaj zielononóżek. Planowane jest wstępne studium wykonalności dla następnych produktów, wspieranie małego przetwórstwa oraz współpraca z Dolnośląskim Stowarzyszeniem Produktów Regionalnych i Lokalnych w zakresie organizowanych przez Fundację cyklicznych jarmarków wrocławskich.
Polskie kury dar natury!
Zrealizowany przez nas na terenie Doliny Baryczy „Program zachowania pierwotnej rasy kury zielononóżki kuropatwianej. Bioróżnorodność i rozwój obszarów wiejskich” finansowany ze środków SGP/GEF UNDP, miał za zadanie upowszechnienie chowu zagrożonej wyginięciem rasy kury zielononóżki w sposób propagujący przyjazne dla środowiska praktyki rolnicze. Bardzo ważnym celem projektu była także aktywizacja społeczności wiejskiej, zwłaszcza kobiet współprowadzących gospodarstwa rolne, oraz organizacja sieci dystrybucji, promocji i marketingu jaj zielononóżek. Stadka kur trafiły do około 80 gospodarstw na terenie Doliny Baryczy, a także do gospodarstw i ośrodków w innych regionach kraju (np. do "Eko Szkoły Życia" w Wandzinie; do Fundacji “Barka” w Chudopczycach). Obecnie stado reprodukcyjne znajduje się w gospodarstwie pp. Cecylii i Zbigniewa Kwaśniców w Wierzowicach Wielkich. Przyznane środki umożliwiły wdrożenie przedsięwzięcia, które obecnie jest już w rękach grupy rolników wspieranych przez Fundację.
Jaja zielononóżek- produktem lokalnym z Doliny Baryczy
Wspólna dystrybucja jaj na rynku lokalnym i regionalnym zapewnia poszczególnym producentom uzyskanie dodatkowych, stałych dochodów. Promocji samego produktu tj. jaj zielononóżek sprzyjało uczestnictwo rolników w wielu imprezach promocyjnych; ekojarmarkach, dożynkach, targach. Członkowie grupy biorą udział w wystawach takich jak: „Inter Zoo-Botanica” we Wrocławiu czy „Polagra-Farm” w Poznaniu, oraz w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo”, na którym wyróżniono lokalny rarytas - pasztet z kury zielononóżki kuropatwianej. Jaja zielononóżek stały się produktem znanym i lubianym na Dolnym Śląsku, zyskały uznanie także u naszych zachodnich sąsiadów.
Jajo- inspiracją dla nauki
We współpracy z Akademią Rolniczą we Wrocławiu powstały dwie prace magisterskie związane z chowem kur i oceną towaroznawczą jaj. Działania marketingowe promujące jaja kury zielononóżki jako produkt lokalny posłużyły do stworzenia komputerowego modelu rozwoju produktów lokalnych w ramach kursu zorganizowanego przez Fundację Sendzimira oraz Politechnikę Wrocławską z udziałem specjalistki Banku Światowego, przy współpracy rolników ze Stowarzyszenia „Zielononóżka” oraz urzędników samorządowych z powiatu Góra.
Produkty rolniczej bioróżnorodności
W pilotażowym projekcie “Dolina Baryczy – produkt regionalny”, realizowanym przy wsparciu DBU (Deutsche Bundesstiftung Umwelt) m.in.:
• wykonano szereg analiz dotyczących, m.in.,: możliwości wykorzystania produktu lokalnego jako narzędzia ochrony przyrody obszarów wiejskich Doliny Baryczy.
• zainicjowano budowanie partnerstwa na rzecz rozwoju marki “zielonego produktu z Doliny Baryczy” z samorządami i producentami w regionie
• wsparto rozwój grupy producentów jaj kury zielononóżki w zakresie promocji i dystrybucji - w efekcie powstało Stowarzyszenie Hodowców “Zielononóżka”.
Właściciele stada reprodukcyjnego kur zielononóżek założyli stado reprodukcyjne rodzimej rasy owcy olkuskiej, w oparciu, o które planowane są następne projekty. We współpracy z Instytutem Hodowli i Aklimatyzacji Roślin zinwentaryzowano rodzime odmiany drzew owocowych w Dolinie Baryczy. Zidentyfikowano ok. 80 odmian jabłoni i pobrano zrazy. Planuje się założenie szkółki oraz matecznika, a także wsparcie rozwoju przetwórstwa owocowego w oparciu o te odmiany.
Podobne projekty jesteśmy w stanie przygotować i zrealizować w innych regionach Polski. Zapraszamy do współpracy.
Dorota Chmielowiec Tyszko
dorota@eko.org.pl |
